Όπως ανέφερα στο προηγούμενο δημοσίευμα, με τον ίδιο τίτλο, τρεις είναι οι παθολογικές καταστάσεις που προκύπτουν από την μόνιμη βλάβη του θορύβου στην ακοή: η θορυβογενής βαρηκοΐα, το οξύ ακουστικό τραύμα, το χρόνιο ακουστικό τραύμα.
Θορυβογενής βαρηκοΐα.
Η ευαισθησία για θορυβογενή βαρηκοΐα ποικίλλει από άτομο σε άτομο. Παρατηρήθηκε ότι μερικά άτομα είναι επιδεκτικά για πρόκληση ακουστικού τραύματος. Φαίνεται ότι η ευαισθησία αυτή έχει σχέση με τις ανατομικές συνθήκες του έξω ακουστικού πόρου και του μέσου αυτιού, με τη μάζα των οσταρίων και το αντανακλαστικό του αναβολέα. Η ηλικία παίζει κάποιο ρόλο χωρίς αμφιβολία, καθώς και οι παθήσεις του μέσου αυτιού. Ακόμα η ύπαρξη συγγενούς προοδευτικής βαρηκοΐας επιδεινώνει την κατάσταση. Την όλη κατάσταση επιβαρύνουν η λήψη ωτοτοξικών φαρμάκων και άλλων χημικών ουσιών. Δεν υπάρχει σύμπτωση απόψεων αν το φύλλο παίζει ρόλο στην ευαισθησία. Μερικοί ερευνητές βρήκαν ότι οι γυναίκες παρουσιάζουν μεγαλύτερη αντοχή στο θόρυβο. Η ύπαρξη βαρηκοΐας αγωγιμότητας (παθήσεις μέσου αυτιού) δρα προστατευτικά για τον κοχλία.
Οι επιπτώσεις του θορύβου στο όργανο της ακοής έχουν μελετηθεί και διερευνηθεί πληρέστερα. Οι θόρυβοι που παράγονται στις σύγχρονες βιομηχανικές κοινωνίες προκαλούν βλάβη του οργάνου της ακοής με δύο κυρίως μορφές : το οξύ ακουστικό τραύμα και το χρόνιο ακουστικό τραύμα. Το οξύ ακουστικό τραύμα είναι μονόπλευρο, ενώ το χρόνιο ακουστικό τραύμα είναι πάντα αμφοτερόπλευρο με συμμετρική νευροαισθητηριακή βαρηκοΐα. Σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί η βαρηκοΐα να μην είναι συμμετρική, αλλά σε αυτές τις περιπτώσεις υπάρχουν και άλλα ωτολογικά προβλήματα.
Οξύ ακουστικό τραύμα.
Ας εξετάσουμε τι μπορεί να συμβεί όταν ένα άτομο εκτεθεί σε ξαφνικό θόρυβο υψηλής έντασης, π.χ. έκρηξη. Τα ηχητικά κύματα (ώσεις) που φθάνουν στη τυμπανική μεμβράνη μπορεί να προκαλέσουν μικρή η μεγάλη ρήξη της τυμπανικής μεμβράνης. Σε αυτές τις περιπτώσεις η ρήξη της τυμπανικής μεμβράνης μπορεί να απορροφήσει την ηχητική ενέργεια και να δράσει σαν μια προστατευτική βαλβίδα και να προφυλάξει το εσωτερικό αυτί. Σε ξαφνικό ακουστικό τραύμα, χωρίς ρήξη της τυμπανικής μεμβράνης, η κοχλιακή βαρηκοΐα μπορεί να είναι ολική η μερική. Σε ξαφνικό ακουστικό τραύμα, που οφείλεται σε μικρής διάρκειας υψηλής έντασης θόρυβο, οι βλάβες στον κοχλία οφείλονται στη μηχανική επίδραση επί των αισθητηρίων κυττάρων του οργάνου της ακοής. Σε μακροτέρας διάρκειας θόρυβο έχουμε ολική καταστροφή ορισμένων δομών του οργάνου της ακοής. Η κλινική εκδήλωση του ακουστικού τραύματος είναι χαρακτηριστική, έχουμε απότομη πτώση της ακοής, εμβοές και πολλές φορές ίλιγγο. Το ακοόγραμμα είναι τυπικό, έχουμε το χαρακτηριστικό βύθισμα στη συχνότητα των 4000 Hz. Σε άλλες περιπτώσεις μπορεί να έχουμε ολική απώλεια της ακοής.
Η ερμηνεία του φαινομένου αυτού δεν είναι ξεκαθαρισμένη. Φαίνεται ότι περισσότεροι παράγοντες παίζουν κάποιο ρόλο. Εκτός από την ατομική ιδιοσυγκρασία, την ατομική κατασκευή, τον σημαντικότερο ρόλο παίζει η γειτνίαση της περιοχής. Η περιοχή αυτή της βασικής μεμβράνης πάλλεται ισχυρότερα από ότι άλλες περιοχές. Κατά συνέπεια, όλοι οι μικτοί θόρυβοι κάτω των 4000 Hz θέτουν σε κίνηση την περιοχή αυτή και δυνατόν να προκαλέσουν βλάβη. Ακόμα πρέπει να σημειωθεί ότι η βασική έλικα του κοχλία είναι φυλογενετικά και οντογενετικά το νεότερο τμήμα του κοχλία και κατά λογική συνέπεια το πιο ευπρόσβλητο σε βλαπτικές επιδράσεις.
Χρόνιο ακουστικό τραύμα.
Η βαρηκοΐα που οφείλεται σε χρόνια συνεχή έκθεση του ατόμου σε επίπεδα θορύβου υψηλότερα από το όριο ασφαλείας, έχει ορισμένα χαρακτηριστικά.
Στα αρχικά στάδια, έχουμε μια χαρακτηριστική πτώση της ακοής στην συχνότητα των 4000 Hz. Στη συνέχεια η πτώση γίνεται μεγαλύτερη και ακολουθεί πτώση στις 8000 Ηz. Στα δύο αυτά στάδια, πέρα από την νευροαισθητηριακή βαρηκοΐα, δεν παρουσιάζεται καμία άλλη διαταραχή στην αντίληψη του λόγου. Ακριβώς γι αυτό το λόγο, ο άρρωστος δεν ασχολείται ή και δεν αντιλαμβάνεται τη βαρηκοΐα αυτή. Όταν όμως έχουμε προχωρημένα στάδια μαζί με την πτώση στις δύο υψηλές συχνότητες, έχουμε πτώση, βλάβη και στη συχνότητα των 2000 Ηz, ή ακόμη περισσότερο στα 1000 Ηz, τότε έχουμε και στη διακριτική ικανότητα, δηλ. έχουμε διαταραχές στην αντίληψη του λόγου. Ακριβώς σε αυτό το στάδιο, ο άρρωστος αρχίζει να ανησυχεί και να ασχολείται με το πρόβλημα της ακοής του. Στη χρονική αυτή περίοδο ο άρρωστος έχει δυσκολία στην επικοινωνία με το περιβάλλον του, με τους άλλους δηλαδή ανθρώπους. Συγχρόνως μπορεί να προστεθεί και η χαρακτηριστική εμβοή στις υψηλές συχνότητες.
Αν το άτομο δεν απομακρυνθεί στο αρχόμενο στάδιο από το περιβάλλον στο οποίο εργάζεται, η βαρηκοΐα καθίσταται μόνιμη, ενώ εάν απομακρυνθεί έγκαιρα η ακοή επανέρχεται σε φυσιολογικά επίπεδα.
Σήμερα γνωρίζουμε ότι το ανθρώπινο αυτί είναι πιο ευαίσθητο στις συχνότητες από 1000 έως 4000 Ηz. Το γεγονός ότι αυτές οι συχνότητες αντιστοιχούν στο κυρίως ομιλητικό φάσμα μας επιβάλλει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί για βλάβες που γίνονται σε αυτές τις συχνότητες. Πότε όμως και μετά από ποια ένταση θορύβου είναι δυνατόν να παρατηρηθούν βλάβες σε αυτές τις συχνότητες;
Απάντηση στο ερώτημα αυτό έχει δοθεί πλέον και σύμφωνα με τις διεθνείς προδιαγραφές, γνωρίζουμε ότι οι θόρυβοι από 85 dB και πάνω είναι ιδιαίτερα επικίνδυνοι για το ανθρώπινο αυτί.
Εδώ πρέπει να τονισθεί ότι είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη η σύγχρονη λήψη φαρμάκων που έχουν ειδική ωτοτοξική δράση, που καταστρέφουν με την είσοδό τους στα υγρά του λαβυρίνθου τα αισθητικά τριχωτά και αυτό έχει σαν αποτέλεσμα τη βλάβη του οργάνου της ακοής. Η σύγχρονη λοιπόν λήψη των φαρμάκων με έκθεση του ατόμου σε θόρυβο έχει σαν αποτέλεσμα τη μεγαλύτερη καταστροφή.
Ακόμη, σε άτομα που εκτίθενται σε θορυβώδες περιβάλλον η σύγχρονη με την έκθεση σε θορύβους προσβολή από ιούς που έχουν ειδική εκλεκτική δράση, όπως είναι ο ιός της γρίππης, της παρωτίτιδας, της ιλαράς, της ερυθράς, κ.λ.π., έχει σαν αποτέλεσμα την μεγαλύτερη δυνατή καταστροφή του οργάνου της ακοής.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Ο θόρυβος αποτελεί ένα ιατρο-κοινωνικό πρόβλημα για τις σύγχρονες κοινωνίες. Η λύση του προβλήματος θα γίνει μόνο με τη στενή συνεργασία Πολιτείας και των φορέων που ασχολούνται με το ευρύτερο πρόβλημα της ηχορύπανσης και ηχοπροστασίας. Είναι απαραίτητη η δημιουργία ειδικών ομάδων, για την ορθή αντιμετώπιση της ηχορύπανσης και των επιπτώσεών της στον άνθρωπο. Απαραίτητα μέτρα για την συνολική αντιμετώπιση του προβλήματος, μαζί με τα προηγούμενα είναι και τα ακόλουθα. Επιδημιολογική έρευνα της βαρηκοΐας από θόρυβο, καθορισμός των επιπέδων θορύβου στους εργασιακούς χώρους, τακτική ακοομέτρηση των εργαζομένων. Η ακοομέτρηση των εργαζομένων σε θορυβώδες περιβάλλον πρέπει να γίνεται κάθε 6 μήνες.
